مریم گلی: گیاه شناسی، ترکیبات شیمیایی، خواص دارویی و درمانی

مریم­گلی ( salvia limbata ) گیاهی از خانواده نعناعیان ( lamiaceae ) است که دارای بیش از 900 گونه می­باشد و در نقاط مختلفی از دنیا، پراکنده است . گونه­هایی مثل s.urmiensis , s.sahendica , salvia hypoleuca و s.persepolitana بومی ایران هستند. مطالعات زیادی در مورد گونه s.limbata انجام شده است و به خاطر اثرات درمانی آن به طور گسترده در طب سنتی مورد استفاده قرار می­گیرد. این گیـاه حـاوی ترکیبات متنوعـی مانند؛ فلاونوئیـدهای مختـلف، تانن­ها و ترپنوئید­هایی مانند مونوترپن­ها، دی­ترپن­ها، سرکویی­ترپن­ها sesquiterpenoids و تترا­ترپنوئید می­باشد. از اثرات فارماکولـوژیکی ترترپنوئیـد­ها می­تـوان به اثـرات ضـد­دردی، ضد­التهـابی،کـاهش­دهنده فشارخـون، آنتی­اکسیـدانتی، ضد­میکروبی آن­ها اشاره نمود. خواص ضد­التهابی بارز ترپنوئیدهای مریم­گلی سبب شده است با استفاده از عصاره این گیاه مولکول­های داروئی قدرتمندی را برای درمان بیماری­های التهابی مزمن مانند؛ روماتیسم، آسم، التهابات روده­ای و تصلب شرائین و غیره طراحی و ساخته شوند. بعضی از دی و تری­ترپن­ها ضمن نفوذ در سیستم عصبی مرکزی بر عملکرد آن تاثیر می­گذارند . مصرف عصاره­های آبی و الکلی گل­های گونه limbata مریم­گلی در دوز mg / kg 1000 حد­ آستانه درد و تعداد پرش در سندروم قطع مرفین در موش سوری را در فاصله زمانی 30 دقیقه در مقایسه با گروه کنترل کاهش داده است.